Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to kraina wyjątkowa, pełna historycznych i przyrodniczych atrakcji. Gdzie ich szukać? Dla miłośników zabytków, geologicznych ciekawostek, pięknych krajobrazów oraz przyrodniczych skarbów, wspaniałym kierunkiem jurajskiej wycieczki będzie Tenczyński Park Krajobrazowy. Jakimi walorami przyciąga on turystów?
Tenczyński Park Krajobrazowy w pigułce
Co każdy miłośnik Jury Krakowsko-Częstochowskiej powinien wiedzieć o tym skrawku wyżyny? To jeden z największych kompleksów leśnych na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, a jednocześnie obszar, który - ze względów geologicznych - przez lata sprzyjał rozwojowi górnictwa. Puszcza Dulowska i liczne rezerwatu przyrody, średniowieczne zamki oraz dolinki jurajskich potoków - to tylko wybrane atrakcje, z jakimi można się spotkać w trakcie wycieczki po Tenczyńskim Parku Krajobrazowym. Założony w 1981 roku, zajmuje powierzchnię około 13,5 tysięcy ha. Tereny parku rozciągają się pomiędzy Chrzanowem a Krakowem, choć najsłynniejszą miejscowością na tym obszarze jest Tenczynek i inne zakątki związane z rodem Tenczyńskich.
Budowa geologiczna parku
Zarówno Rów Krzeszowicki, jak i Garb Tenczyński, objęte ochroną jako Tenczyński Park Krajobrazowy, to obszary wyjątkowe z kilku względów. Tu Jura może nas oczarować licznymi ciekawostkami, m. in. specyficzną budową geologiczną. Na tym terenie można się spotkać z różnymi rodzajami skał, pochodzącymi z różnych okresów geologicznych. Te najstarsze, to twory górnokarbońskie, które powstały około 320 milionów lat temu. To piaskowce, mułowce i iłowce, z którymi można się spotkać przede wszystkim w rejonie Tenczynka. Skały te sprawiły, że w tej części Garbu Tenczyńskiego doskonale rozwijało się górnictwo węgla kamiennego - wyjątkowo dochodowe zajęcie na przełomie XIX i XX stulecia. Piaskowce i zlepieńce, skamieniałe pnie drzew - oto kolejne ciekawostki, których na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego nie brakuje. A przecież to jeszcze nie wszystkie ciekawostki. W rejonie Rudna występują melafiry, w rejonie Niedźwiedziej Góry - diabazy. Wapienie, liczące sobie około 160 milionów lat, mioceńskie iły i piaski - to kolejne twory geologiczne, z jakimi można się tu spotkać. A co ze zjawiskami tektonicznymi? I pod tym względem Tenczyński Park Krajobrazowy okazuje się obszarem niezwykle ciekawym. Zręby i rowy tektoniczne, które pocięte są licznymi uskokami, są tu przecież bardzo ważnym elementem krajobrazu.
Niezwykły świat fauny i flory
Bogactwo świata fauny i flory to kolejny walor Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Nie brak tu ciekawych kompleksów leśnych, wśród których na szczególne wyróżnienie zasługują Puszcza Dulowska oraz Las Zwierzyniecki. Ciekawie prezentują się też Lasy Zabierzowskie oraz te lasy, które występują w rejonie Babic i Regulic. Z jakimi gatunkami można się tu spotkać najczęściej? Buki i lasy grądowe, sosny i dęby - oto najpopularniejsze zbiorowiska leśne w tej części kraju. Nie brak tu również bagiennych łęgów olszowych, podmokłych łąk oraz muraw kserotermicznych.
A co ze zwierzętami? Ważną rolę odgrywają tu bezkręgowce, a w szczególności motyle, chrząszcze i ślimaki. W bogatym świecie płazów miejsce bardzo ważne zajmuje żaba trawna, choć i ropucha szara, i kumak nizinny, pojawiają się tu bardzo często. Świat ptaków to m. in. kukułki i dzięcioły, pliszki żółte, kopciuszki oraz wilgi. Wśród ssaków na szczególne wyróżnienie zasłużyły sobie nietoperze, takie jak mopki, nocki duże oraz mroczki późne. Spotkać się tu można i z sarnami, i z łosiami, nie brak tu również ryjówek.
Co warto zobaczyć?
Jakie atrakcje na terenie tego parku mogą oczarować turystów? Zabytków, które mogą oczarować każdego, jest w tej części Jury sporo. Do tych najsłynniejszych zabytków zaliczają się średniowieczne zamki: Tenczyn oraz Lipowiec. Ciekawym obiektem jest też dwór w Aleksandrowicach oraz pałac w Balicach. Willa w Kochanowie, dwory w Mnikowie oraz w Nawojowej Górze - oto kolejne ciekawostki o krajoznawczym charakterze. Dla miłośników historii cennymi skarbami mogą się z kolei okazać forty: Pasternik, Mydlniki oraz Bronowice Małe. Miłośników sztuki ludowej mogą z kolei oczarować zbiory Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego - skansenu utworzonego w Wygiełzowie, którego głównym zadaniem stało się upowszechnianie wiedzy na temat kultury i architektury spotykanej na obszarze rozciągającym się pomiędzy Krakowem a Chrzanowem.
Tenczyński Park Krajobrazowy jest wyjątkowym skrawkiem Jury Krakowsko-Częstochowskiej, a wycieczki po jego terenie mogą się dla każdego z nas okazać ciekawą przygodą. Geologiczne i przyrodnicze ciekawostki, cenne zabytki i piękna sceneria - oto główne powody, dla których warto się tu wybrać.
Komentarze