Kaszuby to region geograficzny oraz kraina kulturowa w północnej Polsce, obejmuje tereny, należące do województwa pomorskiego. Obejmuje tereny od Konarzyn i Brus koło Chojnic aż po Trójmiasto oraz Mierzeję Helską. Kaszubi posiadają własną kulturę oraz język: dialekt kaszubski.
Położenie, mapa Kaszub
Kaszuby znajdują się w północnej Polsce w województwie pomorskim. Jako kraina kulturowa graniczą od wschodu z Kociewiem, od południa z ziemią chełmińsko-dobrzyńską oraz Kujawami, a od zachodu z Krajną i Pomorzem Zachodnim. Od północy znajduje się wybrzeże Morza Bałtyckiego.
Ten region etnograficzny znajduje się w pasie pobrzeży bałtyckim, są to tereny równinne z wzniesieniami. Znajduje się tam wiele rzek oraz jezior, również przybrzeżnych. Pierwsza wzmianka o Kaszubach pochodzi z XIII wieku, kiedy to została używa w bulli papieskiej, a dokładniej dokumencie wydanym przez papieża Grzegorza IX.
Kaszuby: największe miasta i atrakcje turystyczne
Kaszuby są regionem bardzo atrakcyjnym turystycznie, jest tak z uwagi na ciekawe ukształtowanie terenu, mnogość jezior oraz wiele interesujących zabytków i atrakcji turystycznych.
1. Szymbark - Dom do Góry Nogami i Dom Sybiraka
Jedną z największych atrakcji Kaszub jest niewielkie miasteczko Szymbark, gdzie znajduje się wiele niezmiernie ciekawych atrakcji turystycznych. Najbardziej znany jest widowiskowy… Dom do Góry nogami, czyli niezwykły budynek, który stoi na własnym dachu. W środku również wszystko jest na odwrót, gdy wchodzimy do domku widzimy bowiem przyczepiony do sufitu fotel oraz szafę… Domek jest bardzo popularną atrakcją regionu, przybywają tam turyści z całego kraju, żądni wrażeń i wejścia do tego niesamowitego budynku.
Poza domkiem atrakcjami Szymbarku są również Najdłuższa Deska Świata (mierzy ponad 35 metrów), Dom Sybiraka z łagrem, Dom Kaszubów z Kanady, bunkier Gryfa Pomorskiego czy piec chlebowy, gdzie codziennie wypiekany jest smaczny chleb dla turystów.
2. Wieżyca: góra na Pomorzu
Choć Pomorze to głównie tereny nizinne i równinne, Kaszuby obfitują w wiele wzniesień. Najwyższa górą Pomorza i Kaszub jest Wieżyca, mierzy prawie 330 metrów n.p.m. Na Wieżycy znajduje się wieża widokowa, z której można podziwiać piękne krajobrazy Kaszub. Wieża nosi imię Jana Pawła II.
Wieżyca jest wzgórzem morenowym, powstałym po przejściu przez teren dzisiejszych Kaszub lodowca. Dziś znajduje się tam Ośrodek Koszałkowo Wieżyca, oferujący atrakcje praktycznie przez cały rok. Latem można pojeździć na górskiej deskorolce, trójkołowcu czy bawić się w kuli zorbowej i wodnej. Dzieci z kolei z pewnością zaciekawi plac zabaw, dmuchane zjeżdżalnie oraz trampoliny. Zimą ośrodek proponuje nam korzystanie z wyciągów narciarskich oraz wypożyczalni sprzętu. Sztuczny śnieg pozwala na zabawę przez cały sezon zimowy, również po zmroku, ponieważ gdy się ściemni, stoki są dokładnie oświetlone. Cały rok czynne są pokoje hotelowe oraz obiekty gastronomiczne na terenie ośrodka. Zajmuje się on organizowaniem wczasów dla turystów indywidualnych ale i wyjazdów grupowych, w tym wycieczek szkolnych czy przyjęć okolicznościowych.
3. Kartuzy, Łapalice i Kaszubski Park Krajobrazowy: Park Miniatur
Kartuzy uznawane są za nieoficjalną stolice Kaszub. W mieście czeka na nas wiele zabytków, w tym zabytkowa kolegiata. Warto odwiedzić również Muzeum Kaszubskie. Koło Kartuz znajduje się wieś Łapalice, gdzie zlokalizowany jest ciekawy zamek. To niedokończona budowla, która do dziś jest atrakcja turystyczną. Obecnie zamek jest w rękach prywatnych.
Stąd już niedaleko to Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, terenów zielonych z wieloma jeziorami, które zachęcają do uprawiania sportów wodnych oraz spokojnego wypoczynku. W samym sercu parku, we wsi Strysza Buda czeka na nas wyjątkowa atrakcja, a mianowicie wiele znanych obiektów Polski i świata w skali 1 do 25. To niezwykła atrakcja turystyczna, która przyciąga gości w każdym wieku. W Parku znajdują się między innymi miniaturowe: Kolegiata z Kartuz, Dom do Góry Nogami z Szymbarku ale i… Big Ben, katedra Norte Dame czy Wieżą Eiffle’a. Dodatkowo na najmłodszych czeka Bajkowa Kraina: Mino ZOO, wiele postaci ze świata bajek, krzywe zwierciadła oraz gabinet strachu. Maluchy mogą również poszaleć na trampolinie, placu zabaw czy dmuchanej zjeżdżalni. Na terenie obiektu znajduje się kilka punktów gastronomicznych.
4. Wdzydze Kiszewskie - skansen
Ciekawą atrakcją Kaszub jest skansen we wsi Wdzydze Kiszewskie. We wsi znajduję się skansen-muzeum, gdzie czeka na nas wiele atrakcji. Co ciekawe, początki muzeum czekają 1906 roku! Na terenie muzeum możemy zobaczyć między innymi wiatrak holenderski, zabytkowe chałupy i zagrodę szlachecką, warsztat z pobliskiego Mirachowa, zagrodę szkolną, zabytkowe dworki, chlewy oraz kuźnię.
W muzeum czekają na nas obiekty z kaszub, Kociewia oraz Borów Tucholskich. Na terenie skansenu znajdują się obiekty gastronomiczne oraz odbywają się liczne imprezy kulturalne. Warto skorzystać z oferty skansenu w czasie ferii czy wakacji, przygotowane są interesujące zajęcia dla dzieci i młodzieży. Lekcje i warsztaty muzealne to doskonała propozycja na ciekawą lekcję historii.
5. Wejherowo i Puck - ciekawe miasta tak blisko morza
Dalej na północ znajdują się ciekawe, większe miasta regionu, a mianowicie Wejherowo i Puck. Wejherowo jest miastem powiatowym, a największą atrakcją miasteczka jest Kalwaria Wejherowska, czyli 26 kapliczek z epoki baroku, rokoko oraz klasycyzmu. W mieście warto zobaczyć także zabytkowe pałace i kościoły.
Puck z kolei jest miastem portowym, leży nad Bałtykiem, a dokładniej nad Zatoką Pucką. W mieście znajduje się marina jachtowa oraz przystań rybacka. W mieście warto zobaczyć również zabytkowy kościół farny. Wiele ciekawych miejsc znajduje się w niedalekiej odległości tych miast. Przed wjazdem do Władysławowa czeka na nas ciekawy Labirynt w Polu Kukurydzy, niezwykła atrakcja rodem z filmów: niewielka wieś Swarzewo słynie z labiryntu, gdzie tłumnie zjeżdżają turyści, zanim udadzą się nad polskie morze. Labirynt znajduje się na dwuhektarowym polu kukurydzy, jest doskonałą atrakcją zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.
Agroturystyka na Kaszubach
Kaszuby są wspaniałym miejscem do wypoczynku. Umożliwiają relaks all inclusive, dzięki wysokiej klasy hotelom i SPA (np. trzygwiazdkowe: Hotel Szymbark, Hotel Bazuny czy Hotel Adler SPA Stężyca) ale również kameralne wczasy w pensjonatach i w gospodarstwach agrarystycznych. Te ostatnie stanowią prawdziwą siłę Kaszub, bliskość lasów, jezior i morza sprawia, że wiele osób chętnie zatrzymuje się w domach prawdziwych Kaszubów, by lepiej poznać kulturę tego regionu, jego mieszkańców ale i poczuć atmosferę Kaszub.
Nad morzem i na Kaszubach
Należy pamiętać, że do Kaszub zalicza się wiele nadmorskich miejscowości, w tym Władysławowo oraz Jastrzębia Góra z przylądkiem Rozewie i Mierzeja Helska. Nie mniej jednak na tych terenach mniej widoczne są wpływy kaszubskie, z uwagi na rozwiniętą infrastrukturę turystyczną, nastawioną na promowanie terenów nadmorskich. W każdej z tych miejscowości czeka na nas wiele typowo nadmorskich atrakcji, w tym smaczne lody, gofry, ryby przygotowywane na wiele sposobów oraz stragany z pamiątkami z bursztynu. W sezonie letnim organizowane są również koncerty oraz rejsy statkiem po morzu i zatoce.
Kultura Kaszub: haft, kuchnia i język kaszubski
Kaszuby to tereny obfitujące nie tylko w piękne zabytki i ciekawe atrakcje turystyczne ale również kraina z własną kulturą. Znany jest kaszubski haft, smaczna kuchnia kaszubska oraz język kaszubski. Haft kaszubski składa się z pięciu kolorów, są to: czerwony, czarny, zielony, żółty oraz trzech odcieni niebieskiego: błękitu, lazuru oraz granatu. Motywy, jakie przeważają w hafcie to motywy roślinne, głównie kwiaty, w tym niezapominajki, róż, dzwonków, chabrów, lilii i innych oraz motywy zwierzęce (z czasów pogańskich), głównie owady, w tym żuki i pszczoły. Haft zdobi wiele przedmiotów, w tym ubrania, tekstylia (obrusy, serwety, ścierki), ceramikę, meble oraz dodatki, w tym torby czy etui na telefony komórkowe i w takiej wersji dostępny jest jako element pamiątek. Co ciekawe, haft może stać się także inspiracją do stworzenia ciekawego manicure.
A co jedzą Kaszubi? Kuchnia kaszubska z kolei jest uważana za smaczną i zdrową, obfituje w wiele potraw regionalnych oraz inspirowanych kuchniami innych terenów. Inspirowana jest tym, co oferują Kaszuby, czyli kaszubskie pola, jeziora oraz pobliskie morze. Na Kaszubach je się wiele ryb (smażone, pieczone, gotowane) i mięsa, głównie drobiu. Króluje tutaj gęsina, która jest pieczona ale i na której przygotowuje się smaczną zupę z brukwi. Nie jest to potrawa popularna w innych częściach kraju. Z gęsiny przygotowuje się także okrasę, to wyrób miejscowych gospodyń. Mięso z gęsi zasypywane jest solą i przetrzymywane w beczkach. Jest doskonała do świeżo wypieczonego chleba. Kaszubi lubią również inne warzywa, w tym marchew i ziemniaki. Jednym z najsmaczniejszych przysmaków regionu jest jednak domowej roboty smalec. W czasie festynów i dożynek smarowany jest nim chleb wiejski i dodawany kiszony ogórek. Przekąska jest wyjątkowo lubiana przez turystów i miejscowych.
A co z językiem kaszubskim? Uznawany jest za odrębni język lub dialekt języka polskiego. Nie mniej jednak warto wiedzieć, że na Kaszubach każda nazwa miejscowości na tabliczce informującej zapisana jest po polsku oraz po kaszubsku. Naucza się go również w szkołach na Kaszubach. Czym się charakteryzuje? Podobny jest do języka polskiego, występują w nim samogłoski i spółgłoski, widoczne są liczne germanizmy.
Kaszuby - ciekawostki
- Język kaszubski jest przedmiotem szkolnym ale od 2005 roku i maturalnym. Uczniowi Kaszubkach szkół mogą do zdawać na egzaminie dojrzałości. Na Uniwersytecie Gdańskim istnieje specjalność na kierunku filologia polska, uprawniająca do nauczania języka kaszubskiego (od września 2009).
- Dom do Góry Nogami w Szymbarku jest jedną z największych targajcie turystycznych, aczkolwiek nie każdy może czuć się dobrze w czasie jego zwiedzania. Gorzej poczuć się mogą osoby, które mają wysokie ciśnienie krwi, problemy ze wzrokiem, słuchem i błędnikiem, czyli utrzymaniem równowagi. Dom symbolizować na czasy PRL, kiedy to mawiano, że wszystko stoi na głowie.
- Flaga kaszubska jest dwukolorowa: czarny pas na górze i żółty u dołu. W herbie z kolei znajduje się czarny gryf na żółtym tle.
- Centralną część Kaszub, z nieoficjalną stolica w Kartuzach, nazywa jest Szwajcarią Kaszubską.
- Na terenie Kaszub znajduje się wiele ciekawych ale i tajemniczych miejsc. Należą do nich kręgi kamienne w miejscowości Odry oraz Węsiorach. Głazy znajdują się tam od bardzo dawna, na tych terenach odkryto również stare groby. Miejsca owiane są tajemnicą i... przyciągają turystów z całego kraju.
Kaszuby są regionem ciekawym, różnorodnym i obfitującym w interesujące elementy własnej, regionalnej kultury. Warto zobaczyć zabytki tych terenów, spróbować regionalnej kuchni oraz nabyć wyjątkowe pamiątki z haftem kaszubskim.
Komentarze